آیا بچه من بیش فعاله؟  (تشخیص صحیح و دقیق و راه درمان )

در طول این چند سال کار درمانیم با کودکان دوست داشتنی و والدین عزیزشون ، یکی از سخت ترین و دردناک ترین لحظه ها برام زمانی بود که متوجه می شدم کودک به اشتباه و تشخیص نادرست برچسب بیش فعالی خورده و بدون دلیل ، داروهای مربوط به بیش فعالی رو میخوره !!!

درسته هیچ پدر یا مادری دوست نداره بدون دلیل به بچه اش  قرص یا دارو بده پس چطور این اتفاق افتاده؟

والدین با دیدن شیطنت و تحرک و بیقراری شدید فرزندشون هم نگران شدند هم کم آوردند… خسته شدند… هر راهی رفتند نتیجه نداده بکن نکن ها اثر نکرده ، صحبت کردن با مهربونی و منطق جواب نداده… تشویق نتیجه نداده، تنبیه کردند و نتیجه نداده مرتب تذکر دادند و راهکارهای کارشناسان مختلف رو سعی کردند اجرا کنند  اما به هر دلیلی جواب نداده !!!

 خوب معلومه والدین هم آدمند! خسته میشن ! مشکلهای مربوط به خودشون رو دارند و مستاصل میشن و در نهایت متوسل به روانپزشک و دارو درمانی شدند یا طبق گفته دوستان و فامیل ،خودشون قرص هایی مثل ریتالین رو‌ میگیرن و استفاده می کنند .

نکات مهم در تشخیص بیش فعالی

عزیزان همونطوری که هر گردی گردو نیست!  هر بچه شیطون و پر تحرکی هم بیش فعال نیست !!! و هر  بچه بی دقتی هم مشکل دقت و تمرکز نداره !!!

پس جریان از چه قراره ؟؟؟

قبل از هر چیییییزی بهتون بگم که اگر فرزندتون تو درسهاش و کارهاش تمرکز نداره  و نگرانید که مشکل دقت تمرکز داشته باشه یا بیش فعال باشه

اول دو مورد زیر رو‌چک کنید  :

۱.باهاتون لجبازی میکنه یا با کارهاش میخواد حرصتون رو دربیاره و کلا برعکس کارهایی که ازش میخواین رو انجام میده !!!؟؟؟؟

۲. اضطراب داره (مثلا ناخن جویدن،ترس از تنهایی و تاریکی ،خودارضایی،وسواس،پرخاشگری و خودزنی و …)

اگر این دو مشکل رو داره  یعنی رابطش با شما یا ادمهای نزدیک اطرافش به مشکل برخورده دوست من !! و مشکل دقت و تمرکزش و بی قراریهاش، اضطرابه باید اول رابطه رو درست کنید تا اضطراب برطرف بشه !!

اگر بخواید با قرص و دارو تمرکزش رو زیاد کنید و ارومش کنید  دو اتفاق میفته !!!

• چون تو ارتباط بین شما صمیمیت و اعتماد کمه ،شاید با دارو ،فرزندتون آرومتر بشه و تمرکزش بالاتر بره اما همچنان بدرفتاریهاشو داره و به محض قطع دارو مشکلها به قوت خودش باقی میمونن حتی با درجه بالاتر و بدتر

• اگر رابطه رو اصلاح نکنید و بخواید با دارو ، مشکل رو‌ سطحی و مقطعی حل کنید مثل این میمونه که:

بدن شما عفونت داره و تب بالا دارید و فقط قرصهای تب بر مثل استومینوفن بخورید ، خوب معلومه که عفونت روز به روز بدتر و بدتر میشه و بدنتون به جایی میرسه که دیگه به داروهای تب بر جواب نمیده و حالتون بدتر میشه . باید اول علت تب و منبع عفونت پیدا ودرمانش بشه !

پس در مرحله اول به دنبال قرص و دارو و برچسب بیش فعالی نباشید .

چرا وقتی رابطه مشکل داره، تمرکز کم میشه و بیقراری زیاد؟

قبول دارید بعضی روزا ، انگار اصلا روز ما نیست ؟!!!!

برای هممون  پیش اومده زمانی که مثلاً یک روز ، از صبح ، کودکمون بدقلقی میکنه  ، شب قبلش خوب نخوابیدیم ، با همسر ، همکار یا یکی از افراد خانواده بحث نیمه تمومی داشتیم و ذهنمون درگیره، یا  مسئله ای  مربوط به چند هفته قبل ، یا حتی چند سال قبل برامون زنده شده و چون هنوز برامون حل نشده میاد سراغمون و اذیتمون میکنه !!! ذهنمون رو مشغول می کنه!!

تجربه کردید دیگه درسته ؟

آیا اون روز تمرکزمون کم نمیشه؟ کارای اون روزمون رو هی یادمون میره ، گیج و سردرگم میچرخیم ….و مرتب همه چی از ذهنمون میپره !!! و کارایی مون پایین میاد !!!

از خیلی ها شنیدیم که میگن این روزا انگار آلزایمر گرفتم ….خیلی از خانمها وقتی بچه دار میشن  اوایلش تا بیفتن رو غلتک تمرکز روزانشون پایین میاد و معمولا همسرشون شاکی میشه که چرا حواست به من نیست ؟!!!!…..اخ که چه روزای سخته ….

حالا ببینیم چی میشه که  اینحوری میشه چکارش کنیم ؟ و اصلا چه ربطی به بیش فعالی فرزندمون داره؟!!!

علت علمی پایین اومدن تمرکز

عزیزان مغز ما آدم ها هر لحظه تعداد محدودی مسئله و موضوع رو میتونه پردازش کنه اگر تعداد مسائلی که مغز ما درگیر هست از اون تعداد زیادتر بشه،  مغز به طور خودکار همه موارد را پاک میکنه و برای همینه خیلی وقتها احساس میکنیم همه چی داره از ذهنمون میپره !!!

و به نظر من ، این یکی از بهترین نعمت هایی هست که واقعا خدا برای انسان قرار داده و اگر این مورد نبود شاید ذهن ما اینقدر تعداد مسائلی که باید ببینه و پردازش کنه زیاد می‌شد که شاید ما دیوانه می‌شدیم و حالت جنون بهمون دست میداد.

علت پایین اومدن تمرکز در کودکان

شاید احساس کنید که دنیای بچه ها دنیای خیلی شاد و بی دغدغه ای هست و انتظارتون از بچه ها اینه که اکثر مواقع شاد باشند بازی کنند چون باور دارید استرس اضطراب مال بچه ها نیست، دلیلی نداره که بچه غمگین باشه برای همین انتظار دارید که ذهن بچه‌ها آزاد و آروم باشه و تمرکز بالایی داشته باشند و براتون سخته بپذیرید که ذهن بچه‌ها پر از دغدغه و مسائلی است که شاید از نظر والدینشون بی اهمیت و مسخره باشه اما شدیداً برای خود بچه‌ها مهمه و نیاز دارند یکی باشه درکشون کنه و بهشون رسیدگی بکنه!!!

مسایلی مثل اینکه :

• دست عروسکم‌ گم شده
• دوستم سر کلاس انلاین جواب سلامم رو نداد
• معلم سر کلاس  بیشتر مریم رو صدا میزنه
• بابام گوشی رو به زوووور ازم گرفت
• مامانم خیلی گییییر میده برای مشق و غذا خوردن و….
• حوصلم سر رفته کاش میشد بریم پارک
• دلم دوست میخواد ، من خیلی تنهام
• یعنی واقعا مامان بابام ، دوستم دارند؟……..
• چرا بابا صبح ،سر مامان داد زد ؟
• مامان دیروز ،اسباب بازی رو برام نخرید ،عصبانی هم شد ….
• وای الان وقت شامه اگه نخورم مامانم عصبانی میشه و …..
• بابا اخم کرده نکنه الان با مامانم دعواشون بشه ؟!!!
• …..

همه اینا مواردی هست که ذهن کودک رو شلوغ میکنه و وقتی مربی میخواد موضوع جدیدی رو یاد بده،  مغز دیگه جایی برای مساله جدید نداره و نمیتونه پردازش کنه و همه رو پاک میکنه و چون پاک شدن ، از ذهن می پره !!!

دیگه همه تلاشمو کردم که اصل ماجرا رو درک کنید و بدونید تو اون ذهن فرزند تون چی داره میگذره و بیشتر درکش کنید و سریع نگران نشید و برچسب بیش فعالی بهش نچسبونید.

تشخیص صحیح بیش فعالی

 نکات طلایی و مهم در رابطه با بیش فعالی …

• به هیچ عنوان به بچه های زیر ۷ سال برچسب بیش فعالی نمی‌زنیم !!!!

اگر فرزندتان زیر سن دبستان هست و خیلی تحرک داره ،دو دقیقه نمیتونه بشینه ،حتی کارتون های مورد علاقه اش رو هم همراه با دویدن و بازی می بینه!!!! از در و دیوار بالا میره، از کابینت و مبلمان بالا میره میپره این به معنی بیش فعالی فرزند تون نیست!!! این بچه ها ، بچه های حرکتی یا پرتحرک هستند ، بچه های حرکتی این مدلی هستند که با حرکت کردن حالشون بهتره، بهتر تمرکز می‌کنند و بهتر یاد می‌گیرند و در کل خوشحال ترند و در کل از انرژی بالایی برخوردارند!!!

اگر بازم شک داری که نکنه بچه ام بیش فعاله ؟!!!!ادامه مقاله رو بخون ….

حالا خیلی تخصصی تر بریم سراغ تشخیص بیش فعالی :

این 3 نشانه را در کودکتون چک کنید :

۱. آیا کودکتان کارهای پرخطر و تخریبی انجام می‌ده  بدون این که پیامد خطرناک ان کار را در نظر بگیره؟

مثلا :دست شما را وسط خیابون ول میکنه و می پره  جلو ماشین ها،بازی با آتیش….  بازی با چاقو ….پرت کردن وسیله های خطرناک سمت افراد

۲. ایا کلا نمیتونه بازیهای بی سر و صدا و بی حرکت رو انجام‌بده ؟ دقت کنید نتونستن با علاقه نداشتن فرق داره ها !!!

خیلی وقتها شده وقتی من از والدین می پرسم میگن بلده و میتونه اگر بخواد و پیش بیاد میشینه نقاشی هم میکشه ولی جز علاقه مندیهاش نیست و علاقه ای به پازل ،نقاشی و کارهای بی سر و صدا نداره !!! منظور من اینجا اینه که کلا کودک جاهایی که انتظار میره بتونه بشینه ، نمیتونه ،دلش میخواد بشینه با بچه های دیگه نقاشی بکشه اما نمیتونه همش وول میخوره  ،از صندلیش بلند میشه ….

۳. ایا اکثر مواقع فراموشکاره و وسایلش رو گم میکنه؟ مثلا اگر کاری رو ازش بخوای کامل اجرا نمیکنه که البته دقت کنید یه نکته مهم :

قصد لجبازی نداره و مشکلش فهمیدن دستور شما نیست کلا رابطش با شما خوبه و دستورتون رو میفهمه اما یادش میره!!!

نکته حیاطی در تشخیص:  

کودک بیش فعال باید این 3 علایم بالا  رو،  در دو یا چند محیط همزمان داشته باشه  .مثلا مدرسه و خونه . بازم نیازه که خیلی دقت کنید اگر فرزندون فقط تو خونه این مدلیه و تو مدرسه خوبه و معلمش ازش راضیه یا برعکس ،تو خونه خوبه اما تو مدرسه یا خونه فامیل این مدلیه اصلا شامل بیش فعالی نمیشه و بازم به مشکل ارتباطی برمیگرده و باید توسط متخصص کودک و نوجوان بررسی بشه .

خلاصه تشخیص و درمان  و جمع بندی مطالب

1. اگر کودکتون زیر 7 سال هست :
2. ویک یا دو یا  هر3 نشانه بالا رو با هم داره و در دو محیط هم هست باید مشکل لجبازی و اضطراب رو چک کنید اگر لجبازی و اضطراب داشت که باید روی رابطه کار بشه اگر نداشت بازم پیشنهاد میدم که ابتدا توسط یک متخصص کودک و نوجوان بررسی بشه و مستقیما برچسب بیش فعالی رو نزنید و به دنبال دارو درمانی نباشید.
3. اگر علایم رو نداره فقط زیاد تحرک داره و وول میخوره و انرژیش تموم شدنی نیست که خوب الان دیگه میدونید قطعا بیش فعال نیست.فقط باید راههای قانونگذاری و صمیمی شدن باهاش رو یاد بگیرید تا هم خودتون اذیت نشید هم کودک احساس محدودیت زیاد نکنه .

مقاله  مرتبط با قانون گذاری صحیح

مقاله مرتبط با صمیمیت با کودک

اگر کودک شما واقعا بیش فعال نباشه و تشخیص اشتباه باشه و دارودرمانی رو شروع کنید چه اتفاقی میفته ؟ در انتهای مقاله مفصل در موردش صحبت کردم .

• اگر فرزندتون بالای 7 سال هست (سن دبستان و بالاتر) :

• ویک یا دو یا  هر سه نشانه بالا رو با هم داره
• و در دو محیط هم هست و
• بیشتر از 6 ماه هم هست علائم رو داره

• میشه به بیش فعال بودن شک کرد . منتها  باید مشکل لجبازی و اضطراب رو چک کنید اگر لجبازی و اضطراب داشت که بهترین و قطعی ترین حالت درمان ، اینه که ابتدا توسط روانشناس و متخصص کودک و نوجوان ، روی رابطه کار بشه و والدین مهارت لازم برای برطرف کردن لجبازی و اضطراب کودک را کسب کنند و در صورت نیاز و تشخیص روانشناس مربوط ،به روانپزشک مراجعه کنند جهت دارودرمانی  .

• والدین مهربون و مشتاق اگاهی، (که تا اینجا واین قسمت مقاله با من همراه بودید و این واقعا برام ارزشمنده )  اگر به دارو درمانی اکتفا کنید و روی رابطه و  کسب مهارت خودتون و فرزندتون کار نکنید عملا درمان سطحی و مقطعی دارید انجام میدید .

• میدونم داشتن یک بچه بیش فعال ، به انرژی جسمی و روانی زیادی احتیاج داره (به قول خودمون خیلی اعصاب میخواد  ) اما عزیزم درکنار دارو و تنظیمات هورمونی اگر شما یادبگیری چطور فرزند بیش فعالت رو بنشونی پای درس و مشق که به تهدید و داد و بیداد کشیده نشه و چقدر ازش انتظار داشته باشی که خشمتون ازش کمتر بشه …چطور براش محدودیت گذاری کنی و قانون گذاری کنی که کمترین مقاومت رو نشون بده و باهاتون بیشترین حد همکاری رو داشته باشه و ….. و در نهایت مهارتهایی کسب کنید، هم خودتون هم فرزندتون کمترین اسیب رو خواهید دید .    

مثل این میمونه که شما دچار چاقی مفرط شده باشید ایا اگر به همون منوال و روتین قبلی غذا بخورید و فقط به خوردن قرص های لاغری کفایت کنید نتیجه دلخواه رو میگیرید؟ مسلما نه!!! و درمان زمانی اتفاق میفته که همراه با رژیم غذایی و ورزش ، از داروهای لاغری استفاده کنید .

پس دارودرمانی به تنهایی اصلا کمک کننده نخواهد بود عزیزان .به دنبال کسب مهارتهای ارتباطی و بهبود رابطه با فرزندتون هم باشید .

• اگر هم فرزندتون علایم رو نداره و  فقط زیاد تحرک داره و وول میخوره و انرژیش تموم شدنی نیست و همزمان دچار بد رفتاری و لجبازی و  پرخاشگری و ….شده ، میدونیدکه  قطعا بیش فعال نیست  و فقط باید راههای قانونگذاری صحیح و صمیمی شدن باهاش رو یاد بگیرید و از روانشناس متخصص کمک بگیرید تا هر چه زودتر مشکل رو به حد اقل برسونید تا دیر نشده و سهم تربیتی شما تماممم نشده .

بله تایم تربیتی شما محدودیت داره همیشه فرصت ندارید و هر روز تاخیر در اصلاح ارتباط چند درصد از سهم شما کم شده و اگه نجنبید دیگه زورتون نمیرسه عزیز من !!!!

•     چون سهم تربیت شما والدین نهایتا تا 18 سالگی هست

سن کودک	سهم والدین در تربیت کودک	سهم خود کودک در تربیت
تولد تا 8 سالگی	75 درصد	25 درصد
8 تا 12 سالگی	50 درصد	50 درصد
12 تا 18 سالگی	25 درصد	75 درصد
18 سالگی به بالا	0 درصد	100 درصد

بریم سراغ یه نکته مهم و حیاتی …..

عوارض استفاده نابجا و نادرست از قرصهای مربوط به بیش فعالی !!

در واقع مسئول کارهای تمرکزی و‌ مدیریتی در مغز ما ، لوب پیشانی مغز  است.یعنی اینکه به کجا و به چه موضوعی توجه کنیم یا توجه نکنیم و سازماندهی و برنامه ریزی کردن امور، برعهده این قسمت از مغز می باشد .همان مسائلی که افراد بیش فعال در مدیریت ان دچار مساله می شود.

قرص ریتالین برای مشکلات تمرکز، پرتحرکی و تکانشی بودن استفاده می‌شود.

در قسمت لوب پیشانی مغز افراد بیش فعال،دوپامین کم ترشح میشود و ریتالین و مشتقات آن ،به جبران کم ترشح شدن دوپامین کمک می کند.

مثل بیماری دیابت، افرادی که مبتلا به بیماری قند یا دیابت هستند یعنی دچار کمبود ترشح انسولین هستند و داروها ، کمبود ترشح انسولین در مغز رو جبران میکنند.  حالا اگر فردی مبتلا به دیابت نباشه و انسولین مصرف کنه،  عملا داره به بدنش آسیب میرسونه !!!

پس عزیزان این داروها قراره کمبود ترشح دوپامین مغز رو ‌جبران کنند و اگر فرزند شما بیش فعال نباشه یعنی ترشح دوپامین به اندازه ی نرمال و طبیعی در مغز وجود داره و اگر به اشتباه ریتالین مصرف کنید به معنای ترشح بیش از حد دوپامین هست که طبق مقالات عوارضی مثل افزایش اضطراب و استرس ،اختلال در خواب و … را به همراه دارد .

من ، وجیهه ایزدی هستم و برای تک تک شما عزیزانم و فرزندانتون ارزوی سلامتی و اگاهی میکنم